Mọi năm học mới, tôi mời những sinh viên đã tốt nghiệp vài năm trước quay lại và chia sẻ kinh nghiệm làm việc của họ với sinh viên mới. Năm nay, Fujiko Yamamoto, người đã tốt nghiệp vài năm trước, trở lại và cho sinh viên lời khuyên:
“Tôi bao giờ cũng thích thách thức mới vì chúng làm tôi háo hức. Tôi không thích làm cùng một điều lặp lại cho nên tôi đổi việc làm cứ sau vài năm. Tôi muốn nhấn mạnh ở đây rằng tôi đổi việc làm, không đổi công ti. Tôi vẫn làm việc cho cùng công ti ở Menlo Park, California nhưng chuyển lên những vị trí tốt hơn. Tôi làm điều đó vì tôi thích cơ hội học cái gì đó mới.”
“Khi các bạn đi làm, các bạn sẽ biết rằng người quản lí bao giờ cũng muốn các bạn ở trong cùng việc làm nếu các bạn làm việc tốt vì họ có thể dựa vào bạn để làm cho công việc được thực hiện. Đừng rơi vào cái bẫy đó, trong công nghiệp công nghệ, thái độ học tập được cần để thành công. Trong lĩnh vực kĩ thuật, công cụ, nền, và công nghệ thường xuyên thay đổi. Bao giờ cũng có cái gì đó mới để học. Đừng bằng lòng và dừng việc học, cho dù bạn có việc làm tốt.”
“Với nhiều người, tốc độ thay đổi nhanh chóng này là quá nhiều, nhưng với tôi, nó là cơ hội để học kĩ năng mới. Khi bạn có bản kế hoạch nghề nghiệp năng nổ, nó có thể giúp bạn đi lên nhanh hơn. Không thành vấn đề bạn ở đâu trong nghề nghiệp của bạn, bao giờ cũng có những thứ để học. Bẩy năm trước, là sinh viên như nhiều bạn ở đây, tôi đã được Giáo sư Vũ yêu cầu viết bản kế hoạch nghề nghiệp, tôi đã nghe lời khuyên của thầy, lập kế hoạch cho tương lai của tôi và vẫn theo đuổi nó ngày nay. Trong bản kế hoạch nghề nghiệp của mình, tôi đã viết hai câu hỏi cho bản thân tôi: “Để được thăng cấp sang mức tiếp trong nghề của mình, mình cần làm cái gì? Mình cần học hay cải tiến kĩ năng nào?” Ngay cả ngày nay, hai câu hỏi này vẫn còn quan trọng với tôi.”
“Khi tôi có việc làm và đã làm nó được một thời gian, không còn gì mấy cho bạn để học thêm. Về căn bản, tri thức và kĩ năng của bạn vẫn còn như vậy cho nên bạn cần học cái gì đó mới để đi lên và bay cao. Thung lũng Silicon là chỗ của cơ hội với bầu trời mở cho bất kì ai muốn soải cánh bay lên… ”
“Trong công nghiệp công nghệ, bạn dành nhiều thời gian hơn với các thành viên tổ của bạn. Nếu bạn có mối quan hệ tốt với họ, tổ trở thành gia đình của bạn. Khi thành viên tổ thích bạn và ủng hộ bạn, thì bạn có nhiều khả năng được thăng cấp. Khi tôi bắt đầu làm việc, tôi học làm việc trong hài hoà với những người khác và đối xử với họ có chăm nom cẩn thận. Nhiều người mới tốt nghiệp thích ganh đua và phát triển thái độ kiêu căng với người khác. Đó là sai lầm lớn. Cho dù bạn là sinh viên giỏi nhất trong trường khi bạn đi làm, bạn sẽ thấy rằng có hàng trăm người hay hơn cũng là sinh viên giỏi nhất ở trường họ nữa, và họ cũng ở trong cùng công ti với bạn. Cho nên đừng kiêu căng. Vì thái độ khiêm tốn của tôi, tôi lắng nghe lời khuyên của người khác và đối xử với họ một cách kính trọng, chỉ trong vài tháng, mọi người đều thích tôi.”
“Ngay cả ngay nay, nhiều sinh viên vẫn tin rằng kĩ năng kĩ thuật là quan trọng, điều đó là giả định sai. Kĩ năng kĩ thuật mở ra cánh cửa cơ hội nhưng kĩ năng mềm là thang máy để bạn lên mức tiếp. Trong vài tháng đầu, tôi đã làm việc chăm chỉ và chứng tỏ cho tổ rằng tôi có năng lực làm công việc kĩ thuật. Là nữ, kĩ năng trao đổi của tôi là tốt hơn phần lớn các thành viên nam cho nên tổ đề nghị tôi làm phần lớn việc trình bày và đại diện cho dự án trong gặp gỡ với những người quản lí. Khi cơ hội tới cho vị trí người quản lí dự án, tổ đề cử tôi. Đây là điều ngạc nhiên vì tôi chỉ làm việc cho công ti mới được mười tám tháng. Người quản lí cấp cao do dự vì ông ấy lập kế hoạch thuê ai đó có nhiều kinh nghiệm hơn nhưng nhiều thành viên tổ nói: ‘Chúng tôi thích Fujiko và chúng tôi sẽ làm việc với cô ấy và giúp cô ấy với dự án này. Nếu ông thuê ai đó mới, ông có thể không có được sự ủng hộ từ chúng tôi.” Đó là lí do tôi đã được thăng cấp sang mức tiếp.”
“Nhiều người không quản lí thời gian rỗi của họ để tạo cho họ lợi thế. Là người quản lí dự án mới, tôi dành mọi giây phút rỗi rãi của mình để học về quản lí dự án. Khi người khác dành thời gian rỗi của họ vào Facebook, Snapchat, và phương tiện xã hội khác, tôi hội tụ vào việc đọc bài báo kĩ thuật hay các websites giúp tăng tri thức của tôi. Tôi bao giờ cũng giữ một danh sách các sách tôi phải đọc để cho bất kì khi nào tôi có thời gian, tôi chỉ mở sách trên danh sách và học những điều hữu dụng.”
“Dự án này là thành công lớn và tôi được thưởng với nhiều tuỳ chọn cổ phiếu. Thay vì ở lại với nhóm dự án, tôi yêu cầu người quản lí cho tôi vị trí khác trong nhóm Phân tích Dữ liệu. Đây đã là thách thức vì tôi đã không biết mấy về phân tích dữ liệu vào lúc đó. Tôi đã làm quyết định đó vì không còn mấy thứ tôi có thể học trong nhóm cũ. Tôi đã làm tốt việc tốt về quản lí dự án thành công, điều làm ra nhiều tiền cho công ti nhưng tôi muốn thách thức khác. Khi gia nhập nhóm Dữ liệu, tôi đã không biết gì mấy, cho nên tôi đề nghị họ giúp tôi học những điều mới. Tôi phải học môn thống kế để cải tiến kĩ năng phân tích của tôi. Có nhiều thứ cần học vào lúc đó nhưng với tình yêu học tập, tôi nhanh chóng vượt qua các khó khăn và gây ấn tượng cho nhóm về khả năng của tôi trong phân tích và dự báo kết quả. Dự án dữ liệu của chúng tôi lại thành công bên ngoài mong đợi của cấp quản lí. Tin tức lan đi khắp công ti rằng tôi là ‘ngôi sao đang lên’ cho nên một số thành viên tổ dự án quyết định tham gia với tôi trong nhóm phân tích dữ liệu này. Tôi đã mở rộng nhóm dữ liệu lên hơn một trăm người. Khi nhón trở nên lớn hơn, trách nhiệm của tôi cũng thay đổi và tôi phải học nhiều hơn để quản lí nhiều dự án lớn đồng thời….”
“Bây giờ như các bạn biết, tôi trở thành giám đốc của nhóm phân tích Dữ liệu lớn, một trong những chức năng chính của công ti. Chúng tôi thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn, tổ chức chúng lại, phân tích chúng, và dự báo kết quả. Khi tôi nhìn vào bạn cùng lớp đã tốt nghiệp cùng thời gian với tôi bẩy năm trước, tôi thấy rằng nhiều người vẫn đang làm việc như người phát triển phần mềm hay người phát triển web nhưng tôi đã chuyển lên các chức vụ cao hơn. Về trung bình, phải mất bốn năm để đi lên một chức vụ nhưng tôi mất bẩy năm để đi lên bốn chức vụ. Tôi có thể qui công lao tất cả là do có bản kế hoạch nghề nghiệp năng nổ mà tôi đã xây dựng khi tôi còn ở đây bẩy năm trước.”
“Bây giờ tôi có câu hỏi cho tất cả các bạn: “Các bạn có nghĩ về tương lai trước bẩy năm không, điều các bạn muốn làm?” Các bạn có thể làm cùng điều như tôi. Xin làm việc trên bản kế hoạch nghề nghiệp của các bạn và tự hỏi bản thân bạn: “Mình sẽ cần phát triển kĩ năng nào để có thể giúp mình đi lên? Nhưng nếu các bạn hỏi tôi, tôi sẽ nói “Cứ liên tục học, không bao giờ ngừng học và các bạn sẽ bay cao.”
—English version—
Learning more and flying high
Every new school year, I invite students who graduated a few years ago to come back and share their working experience with new students. This year, Fujiko Yamamoto, who graduated seven years ago, returns and gives students advice:
“I always like a new challenge because they excite me. I do not like to do the same thing over so I change job every few years. I want to emphasize here that I change job, not changing company. I still work for the same company in Menlo Park, California but move up to better positions. I do that because I like the opportunity to learn something new.”
“When you go to work, you will know that managers always want you to stay in the same job if you do your job well because they can rely on you to get the work done. Do not fall into that trap, in the technology industry, a continuous learning attitude is required for success. In the technical field, the tools, the platforms, and technology are constantly changing. There is always something new to learn. Do not be content and stop learning, even you have a good job.”
“For many people, this fast speed of change is too much, but for me, it is an opportunity to learn new skills. When you have an aggressive career plan, it can help you to move up faster. No matter where you are in your career, there are always things to learn. Seven years ago, as a student like many of you here, I was asked to write a career plan by Professor Vu, I listened to his advice, planned my future and still follow it today. In my career plan, I wrote two questions for myself: “To get promoted to the next level in my career, what do I need to do? What skills do I need to learn or improve? Even today, these two questions are still important to me.”
“When you get a job and have been doing it for a while, there is not much for you to learn anymore. Basically, your knowledge and skills remain the same so you need to learn something new to move up and fly high. Silicon Valley is the place of opportunity with open sky for anyone who wants to soar their wings … ”
“In the technology industry, you spend more time with your team members. If you have good relationships with them, the team become your family. When team members like you and support you, then you are more likely to get promoted. When I started to work, I learned to work in harmony with others and treat them with care. Many new graduates like to compete and develop an arrogant attitude with others. That is a big mistake. Even you are the best student in your school when you go to work, you will find that there are hundreds or more people who are also the best students in their school too, and they also work in the same company with you. So do not be arrogant. Because of my humbled attitude, I listened to others’ advice and treat them with respect, in just a few months, everybody like me.”
“Even today, many students still believe that technical skills are important, that is a wrong assumption. Technical skills open the opportunity door but soft-skills are the elevator to take you to the next level. In the first few months, I worked hard and proved to the team that I am capable of doing technical work. As a woman, my communication skill is better than most of the males members so the team asked me to do most of the presentation and represent the project in meeting with managers. When the opportunity came for the position of project manager, the team nominated me. This was a surprise because I only worked for the company for eighteen months. The senior manager was reluctant as he planned to hire someone with more experience but several team members said: ‘We like Fujiko and we will work with her and help her with this project. If you hire someone new, you may not get the support from us.” That was why I got promoted to the next level.”
“Many people do not manage their spare time for their advantage. As a new project manager, I spent all my spare minutes to learn about project management. When others spend their spare time on Facebook, Snapchat, and other social media, I focus on reading technical articles or websites that help increase my knowledge. I always keep a list of books that I must read so whenever I have time, I just open the book on the list and learn useful things.”
“The project was a big success and I was rewarded with a lot of stock options. Instead of staying with the project group, I requested the managers to give me another position in the Data Analytic group. This was a challenge because I did not know much about data analytics at that time. I made that decision because there was not much that I can learn in the old group. I did a good job managing the project to succeed which make a lot of money for the company but I wanted another challenge. When joining the Data group, I did not know much, so I asked them to help me learn new things. I had to take a course in statistic to improve my analytic skills. There were many things to learn at that time but with my love of learning, I quickly overcame difficulties and impressed the group of my abilities to analyze and predict the outcomes. Our data project again succeeded beyond the expectation of the management. The news spread over the company that I was a “rising star” so some of the project team members decided to join me in this data analytic group. I expanded the data group to over one hundred people. As the group grew larger, my responsibilities also changed and I had to learn more to manage several large projects at the same time….”
“Now as you know, I became the Director of the Big Data Analytic group, one of the main functions of the company. We collected data from multiple sources, organize them, analyze them, and predict the outcomes. As I look to my classmates who graduated at the same time with me seven years ago, I find that several are still working as software developers or web developers but I had moved up to higher positions. On the average, it takes about four years to move up one position but it took me seven years to move up four positions. I can attribute all of that to having an aggressive career plan that I developed when I was here seven years ago.”
“Now I have questions to all of you: “If you think seven years into the future, what do you want to do? You can do the same as me too. Please work on your career plan and ask yourself: “What skills that I need to develop now that can help me to move up? But if you ask me, I would say “Keep on learning, never stop learning and you will fly high.”