Đêm qua, tôi nhận được email của một học sinh : “Em đã đỗ kì thi trung học và sẵn sàng vào đại học. Dựa trên bài báo trong blog của thầy, em chọn Khoa học máy tính và được chấp nhận và một đại học tốt. Em cần làm gì bây giờ để chuẩn bị cho đại học? Xin thầy lời khuyên.”
Đáp: Chúc mừng em đã đỗ kì thi. Vì em đã học chăm chỉ, đây là lúc để thảnh thơi và tận hưởng vài tuần trước khi chuẩn bị cho học đại học. Vì em đã hỏi, thầy có vài lời khuyên nhỏ:
Đây là lúc để em biểu lộ lòng biết em của em cho các thầy cô giáo của em. Nếu có thể, em tới thăm thầy cô giáo để báo cho họ biết về kết quả thi của em và cám ơn họ về việc dạy cho em. Phần lớn các thầy cô có thể không mong đợi điều đó nhưng đó là cử chỉ hay mà học sinh có thể làm cho thầy cô của họ. Trong nhiều năm dạy học, thầy bao giờ cũng thấy xúc động khi học sinh của thầy tới cám ơn thầy ở văn phòng hay viết thư cho thầy sau khi họ tốt nghiệp. Đó là món quà tốt nhất cho thầy cô giáo khi biết rằng học sinh của họ đang học tốt.
Đây cũng là lúc dành nhiều thời gian hơn với bố mẹ em. Cho dù em đang sống với họ nhưng khi em vào đại học, em sẽ bận rộn với các hoạt động khác và dành ít thời gian ở nhà hơn. Em cần thời gian để làm cho họ biết và biểu lộ cho họ việc ca ngợi của em về chăm sóc của họ với em trong suốt 18 năm qua hay đại loại như vậy. Bây giờ em là học sinh đại học và là người lớn, em phải cư xử và có trách nhiệm như người lớn. Có trao đổi cởi mở và trung thực để chia sẻ với họ niềm tin của em, đam mê của em, và bản kế hoạch tương lai của em là cách tốt nhất mà em có thể làm bây giờ. Khi em cư xử như người lớn có trách nhiệm, bố mẹ em sẽ coi em là người lớn, khi biết rằng họ đã làm việc tốt trong nuôi dưỡng em lớn lên.
Đây cũng là lúc để phát triển thói quen đọc tốt. Việc đọc mùa hè KHÔNG phải là về đọc sách giáo khoa mà để giữ cho tâm trí em tích cực. Nếu em chưa phát triển bản kế hoạch nghề nghiệp, đây là lúc để làm nó và làm việc hướng tới mục đích tương lai của em và em muốn làm gì với bằng cấp Khoa học máy tính. Em có muốn làm việc trong công nghiệp không? Hay em muốn bắt đầu công ti khởi nghiệp riêng của em? Có nhiều khả năng tốt nhưng lập kế hoạch xa trong tương lai sẽ giúp em có ưu thế hơn những người khác. Bằng việc thăm dò nhiều nghề nghiệp trong Khoa học máy tính, em có thể nhận diện các kĩ năng mà em cần và em có thể lập kế hoạch để phát triển chúng sớm.
Nhiều học sinh năm thứ nhất bắt đầu học viết mã nhưng viết mã có thể dễ dàng được học với thời gian và thực hành. Điều quan trọng hơn là hiểu bức tranh lớn hơn về xu hướng toàn cầu và điều đang xảy ra trong công nghiệp công nghệ. Đây là lí do tại sao thầy bao giờ cũng khuyên học sinh có hiểu biết tốt hơn về thị trường việc làm để cho họ có thể sớm chuẩn bị bản kế hoạch nghề nghiệp.
—English version—
After the exam
Last night, I received a student’s email : “I passed the high school examination and ready to go to college. Based on the articles in your blog, I select Computer Science and get accepted to a good university. What do I need to do now to prepare for college? Please advise.”
Answer: Congratulation on passing the examination. Since you have studied hard, this is the time to relax and enjoy a few weeks before preparing for college study. Since you asked, I have a few pieces of advice:
This is the time for you to show your gratitude to your teachers. If possible, please visit your teachers to let them know about the result of your exam and thanks them for teaching you. Most teachers may not expect that but it is a good gesture that students can do to their teachers. For many years of teaching , I always get emotional when my students come to thank me in my office or write to me after they graduated. It is the best gift for the teachers to know that their students are doing well.
This is also the time to spend more with your parents. Even you are living with them but when you go to college, you will be busy with other activities and spend less time at home. You need time to get to know them and show them your appreciation for taking care of you for the past 18 years or so. Now you are a college student and an adult, you should behave and be responsible as an adult. Having an open and honest communication to share with them your belief, your passion, and your future plan is the best thing that you can do now. When you behave like a responsible adult, your parents will treat you as an adult, knowing that they have done a good job of raising you.
This is also the time to develop a good reading habit. Summer reading is NOT about reading textbooks but keep your mind active. If you have not developed a career plan, this is the time to do it and work toward your future goals and what you want to do with a Computer Science degree. Do you want to work in the industry? Or do you want to start your own startup? There are many good possibilities but planning far into the future would help place you at an advantage over others. By exploring several careers in Computer Science, you could identify the skills that you need and you can plan to develop them early.
Many first-year students start to learn to code early but coding can be easily learned with time and practice. It is more important to understand the larger picture of the global trends and what is happening in the tech industry. This is why I always advise students to have a better understanding of the job market so they can prepare their career plan early.