Hôm qua tôi nhận được một email từ Puteri Tengu, một cựu sinh viên đã tốt nghiệp hai năm trước, và với việc cho phép của cô ấy, tôi muốn chia sẻ nó với các bạn.
Gs John Vũ kính mến,
Đã hai năm rồi kể từ lúc em tốt nghiệp khỏi CMU, nhưng cuộc sống đời sinh viên vẫn còn thường xuyên hiện lên trong mơ của em. Mọi môn học em đã học, và mọi lời khuyên thầy cho vẫn còn tươi mới trong tâm trí em. Như thầy có thể nhớ, em không phải là sinh viên giỏi nhất trong môn học “Nhập môn Khoa học máy tính”, vì em có giới hạn về lập trình khi so sánh với các sinh viên khác. Tuy nhiên, với khuyến khích của thầy, em đã làm việc chăm chỉ và được “B” trong môn học này. Trong năm thứ hai của em tại CMU, em đã học môn “Thuật toán chuyên sâu”, và lại được “B” nữa nhưng thầy vẫn bảo em “Đừng lo nghĩ về điểm số mà hội tụ vào việc học, điểm chỉ là cột mốc trong cuộc hành trình, nhưng học là đích đến.” Trong năm thứ ba và thứ tư, em đã học tốt mọi môn, và điểm của em cải thiện tới phần lớn là “A.” Em nhớ khi em nhận điểm “A” đầu tiên trong môn “Kiến trúc phần mềm” của thầy, thầy đã bảo em: “Chừng nào em còn đưa nỗ lực vào, không cái gì có thể dừng được em đạt tới mơ ước của em.”
Em cũng nhớ trong năm thứ nhất, thầy yêu cầu mọi sinh viên phải xây dựng bản kế hoạch nghề nghiệp và bảo họ: “Đừng nghĩ về việc làm mà hội tụ vào xây dựng nghề nghiệp. Kiếm việc làm là dễ, giữ việc làm khó hơn, nhưng tăng trưởng trong việc làm với đam mê là điều tốt nhất.” Vào lúc đó, cả lớp thường cười về câu mật chú “vui đùa” của thầy: “KIẾM, GIỮ, TĂNG-GET, KEEP, GROW.” Nhưng bây giờ khi em đi làm, em nghĩ đó là lời khuyên tốt nhất mà thầy có thể cho sinh viên.
Sau khi làm việc ở Facebook quãng sáu tháng, em bắt đầu hiểu triết lí chỗ làm việc mà thầy đã dạy cho chúng em trong lớp. Là một công ti với hàng nghìn nhân viên, Facebook có hàng trăm tổ hội tụ vào các phần khác nhau của kinh doanh. Mọi nhân viên mới đều được phân công vào một tổ dựa trên kĩ năng của họ, và kết quả của việc phỏng vấn họ. Phần lớn sẽ ở tổ đó cho tới khi họ có thể tiến lên phân công khác, mà thường quãng hai tới ba năm. Tuy nhiên, em có khả năng tiến sang phân công khác trong một năm rưỡi, chủ yếu do lời khuyên của thầy.
Em nhớ rằng thầy thường bảo chúng em không chỉ hội tụ vào kĩ năng kĩ thuật mà còn cả vào kĩ năng mềm. Thầy bảo chúng em nói chuyện năng nổ với những người bên ngoài tổ và chú ý nhiều hơn tới chiều hướng của công ti. Thầy cũng khuyên chúng em không chỉ tuân theo điều người khác bảo chúng em làm, mà nghĩ về các phương án vì có nhiều giải pháp cho mọi vấn đề. Em thấy lời khuyên đó rất hữu dụng vì nó trở thành điều chủ chốt của công việc của em.
Khi em bắt đầu làm việc tại Facebook, em đã hội tụ phần lớn vào các kĩ năng kĩ thuật. Điều em đã làm mọi ngày là nhìn vào mã và cố gắng kết thúc nhiệm vụ của em sớm nhất có thể được. Tuy nhiên, sau vài tuần quan sát các thành viên tổ làm việc, em thấy rằng hội tụ chỉ vào công việc kĩ thuật sẽ không giúp cho nghề nghiệp tương lai của em. Cho nên em bắt đầu nghĩ lại lời khuyên thầy đã cho chúng em trong lớp, thế rồi nhận ra tầm quan trọng của kĩ năng mềm. Là một sinh viên từ Malaysia, tiếng Anh của em không thật tốt, nhưng em buộc bản thân em phải cải tiến nó bằng việc tìm mọi cơ hội để nói chuyện với mọi người và nhờ họ sửa cho phát âm của em. Em cũng dùng phần mềm ngôn ngữ để giúp em điều chỉnh giọng nói. Em quan sát cách người quản lí cấp cao làm việc và thấy phần lớn họ không chỉ thông thái mà còn có kĩ năng trao đổi tốt. Vào lúc đó, em nhận ra rằng đó là lí do tại sao thầy bảo chúng em cải tiến kĩ năng trao đổi của chúng em. Mặc dầu khả năng viết mã là bản chất, có khả năng giải thích điều bạn làm, tại sao bạn làm nó, và nó làm việc thế nào với người khác là quan trọng hơn. Vì em có thể giải thích điều em đã làm và cách nó tích hợp với người khác, em thu được nhiều kính trọng từ các thành viên tổ.
Trong vòng một năm, em có tiếng tăm tốt là một trong những người phát triển phần mềm giỏi nhất trong công ti. Theo lời khuyên của thầy, em cũng làm nhiều nghiên cứu về dự án nào em quan tâm và năng nổ nói chuyện với những người liên quan về thông tin thêm. Em bắt đầu với một tổ được công ti phân công ngẫu nhiên gồm những người mới tốt nghiệp gần đây, nhưng trong vòng một năm rưỡi, những người quản lí nhận ra khả năng của em rồi họ chuyển em sang tổ khác, là một phần của kết cấu nền lõi của công ti. Và em là người đầu tiên và người tốt nghiệp đại học duy nhất mà họ đề bạt như vậy vào lúc đó. Phần lớn mọi người làm việc trong tổ này đều có năm tới bẩy năm kinh nghiệm làm việc. Hệ thống chúng em chịu trách nhiệm là hệ thống phân bố chính giải quyết hàng nghìn yêu cầu mỗi giây với độ trễ ít hơn vài mili giây.
Bây giờ như một thành viên quan trọng của nhóm lõi, em thực sự cảm thấy vinh dự là em đã có cơ hội học tập dưới sự hướng dẫn của thầy. Bốn năm học ở CMU không chỉ cung cấp cho em cơ hội học các công nghệ mũi nhọn mà còn dạy cho em triết lí về cách chịu trách nhiệm cho nghề nghiệp cá nhân em. Và em biết ơn về việc dạy và hướng dẫn của thầy.
Puteri Tengu
—English version—
Letter from a former student
Yesterday I received an email from Puteri Tengu, a former student who graduated two years ago, and with her permission, I like to share it with you.
Dear Prof. John Vu,
It’s been two years since I graduated from CMU, but the life as a student still shows up often in my dreams. All the coursed I have taken, and all the advice given by you are still fresh in my mind. As you may remember, I was not the best students in your “Introduction to Computer Systems” course, as I had limited computer programming as compared with other students. However, with your encouragement, I worked hard and got a “B” in the course. In my second year at CMU, I took “Advanced algorithm” course, and again got another “B” but you kept telling me “Do not worry about the grade but focus on learning, a grade is only a milestone in the journey, but learning is the destination.” In the third and fourth year, I did well in all courses, and my grades were improving to mostly “A.” I remember when I received the first “A” in your “Software Architecture” course, you told me: “As long as you put in your effort, nothing can stop you from achieving your dream.”
I also remember in the first year, you required all students to develop a career plan and told them: “Do not think about a job but focus on building a career. Getting the job is easy, keeping the job is harder, but growing on the job with a passion is the best.” At that time, the whole class often laughed about your “funny” mantra: “GET, KEEP, GROW.” But now as I am working, I think it is the best advice that you can give to the students
After working at Facebook for about six months, I began to understand the workplace philosophy you taught us during the class. As a company with thousand employees, Facebook has hundreds of team that focus on different parts of the business. All new employees are assigned to a team based on their skills, and the result of their interview. Most will stay on that team until they can advance to another assignment, which is usually about two to three years. However, I was able to advance to another assignment in a year and a half, mostly due to your advice.
I remember that you kept telling us not only focus on technical skill but also soft skills. You told us to be proactive talking with people outside of the team and paying more attention to the company’s direction. You also advised us not just follow what other people told us to do, but think about alternatives because there are more than one solutions for every problem. I found that advice very useful as it became the primary of my work.
When I started to work at Facebook, I was focused mostly on technical skills. What I did every day is to look into the code and tried to finish my tasks as soon as possible. However, after few weeks of observing how team members worked, I found that focus only on technical works will not help my future career. So I started rethinking the advice you gave us during your class, then realized the importance of soft skills. As a student from Malaysia, my English was not very good, but I forced myself to improve it by finding every opportunity to talk to people and asked them to correct my pronunciation. I also used a language software to help me adjust my accent. I observed how senior managers work and found most of them were not only knowledgeable but also had strong communication skills. At that time, I realized that is why you told us to improve our communication skills. Although the ability to write code is essential, be able to explain what you do, why you do it, and how it works with others is more important. Because I can explain what I did and how it integrated with others, I gained a lot of respect from team members.
Within a year, I had a good reputation for being one of the best software developers in the company. Per your advice, I also did a lot of research on which projects that I interested in and proactively talking to relevant people for additional information. I started with a team that randomly assigned by the company to recent graduates, but within a year and a half, managers recognized my ability then moved me to another team, which is part of the core infrastructure of the company. And I am the first and only college graduate that they promote so far. Most people who work on this team had five to seven years of working experience. The system we are responsible for is the primary distribution system that is handling thousands of requests per second with latency less than few milliseconds.
Now as a vital member of a core group, I felt really honored that I had the chance to study under your guidance. Four years of studying at CMU not only provide me the opportunity of learning the leading edge technologies but also teach me the philosophy of how to be responsible for my personal career. And I am grateful for your teaching and guidance.
Puteri Tengu