Bản kế hoạch phát triển nghề nghiệp là bản lộ trình để giúp bạn đạt tới mục đích giáo dục của bạn và thăng tiến nghề nghiệp của bạn trong cả đời bạn. Ngày nay thị trường việc làm thay đổi nhanh chóng, và sinh viên phải hiểu nhu cầu và điều chỉnh việc đào tạo của họ một cách tương ứng.
Khi dạy ở châu Á, tôi thấy rằng phần lớn sinh viên không bao giờ xây dựng bản kế hoạch nghề nghiệp hay thậm chí không biết chúng là gì. Một sinh viên giải thích: “Chúng em được bảo vào đại học, được giáo dục, có bằng cấp, và tìm việc làm. Nó là như thế, không ai nói về bất kì kế hoạch gì hay làm bất kì cái gì thêm.” Sinh viên khác nói: “Bố mẹ chúng em sẽ lập kế hoạch nghề nghiệp cho chúng em, mọi điều chúng em phải làm là học thôi.” Cho nên tôi hỏi họ: “Bố mẹ các em có biết về thị trường việc làm không? Kĩ năng nào có nhu cầu cao và kĩ năng nào không còn được cần nữa?” Sinh viên khác giải thích: “Họ chỉ bảo chúng em em học hành chăm chỉ, thi đỗ và có được bằng đại học và chúng em không bao giờ hỏi họ.” Vấn đề là không ai đã bao giờ hỏi câu hỏi tại sao có số đông người tốt nghiệp đại học bị thất nghiệp? Tại sao người tốt nghiệp đại học đang làm các việc làm mà thậm chí không yêu cầu giáo dục đại học?”
Tôi bảo các sinh viên này: “Bất kể điều các em học, các em phải rất coi trọng việc phát triển nghề nghiệp của mình. Các em phải biết điều các em muốn làm và làm sao các em sẽ đến đó. Phần quan trọng nhất của phát triển nghề nghiệp là hiểu các em đang trong kiểm soát nghề nghiệp của mình và tương lai của mình. Không ai cho các em nghề nghiệp ngoài bản thân các em, và các em phải chắc các em có kĩ năng được cần để xây dựng nghề nghiệp và tương lai của các em. Là sinh viên đại học, các em phải học là độc lập và chăm nom cho bản thân các em. Các em không thể phụ thuộc vào ai đó chăm nom cho các em. Các em phải kiểm soát số phận của các em và chịu trách nhiệm về hành động của các em và nghề nghiệp của các em. Để làm điều đó, các em phải đọc nhiều hơn để hiểu xu hướng thị trường và điều sẽ được cần trong tương lai và điều chỉnh việc học của các em tương ứng. Các em phải nhìn vào điều các em biết bây giờ và kĩ năng nào công nghiệp cần và nhận diện liệu có kẽ hở nào không và có hành động để khép nó lại.”
“Sinh viên phải hỏi: “Mình muốn có loại việc làm nào? Mình muốn làm ở lĩnh vực nào? Mình có muốn đi vào trong quản lí không? Vì thăng tiến nghề nghiệp cần lập kế hoạch, bạn cần biết nơi bạn muốn đi tới trước khi bạn phát triển bản kế hoạch để tới đó. Bản kế hoạch của bạn không cứng nhắc mà phải linh động vì nó phải thay đổi khi thị trường thay đổi. Mục đích của bạn có thể thay đổi vì nhu cầu thay đổi. Bạn phải giám sát những thay đổi này bằng việc đọc nhiều hơn, đi theo những thay đổi công nghệ, cũng như xu hướng thị trường. Điều đó có nghĩa là bạn phải đọc nhiều hơn để cho bạn có thể điều chỉnh bản lộ trình nghề nghiệp của bạn khi bạn đang tiến bộ trong nghề nghiệp.”
“Chẳng hạn, vài năm trước đây nếu bạn có kĩ năng phát triển web hay phát triển app di động, bạn không có vấn đề tìm việc làm. Ngày nay có nhiều người với những kĩ năng này và nhu cầu thay đổi sang các kĩ năng khác như “Internet mọi thứ,” “Phân tích dữ liệu lớn,” “An ninh máy tính,” v.v. Biết điều đó, bạn phải thay đổi bản kế hoạch nghề nghiệp của mình bằng việc hội tụ nhiều hơn vào những khu vực mới này để tận dụng ưu thế của cơ hội mới.”
“Bản kế hoạch phát triển nghề nghiệp sẽ giúp bạn đi từ nơi bạn đang vậy bây giờ tới nghề nghiệp tương lai của bạn. Bản lộ trình nghề nghiệp nên có những cột mốc dọc theo con đường. Đây là những mục đích ngắn phát triển nghề nghiệp dọc theo cuộc hành trình dài của bạn. Bạn không thể bắt đầu tại chỗ bắt đầu và đạt tới đích của bạn ngay lập tức được. Bạn nên lập kế hoạch cuộc hành trình nghề nghiệp của bạn bằng nhiều cột mốc như: vào trường, thi đỗ, tốt nghiệp, có việc làm, làm tốt việc làm, thăng chức lên mức tiếp và vân vân. Dọc theo cuộc hành trình nghề nghiệp của bạn, bạn cũng cần nhận diện các kĩ năng phụ có thể giúp bạn đạt tới mục đích của bạn như các kĩ năng phụ, thêm tri thức doanh nghiệp và bất kì đào tạo chính thức nào bạn có thể cần. Ngày nay phần lớn các việc làm đều yêu cầu nhiều hơn chỉ đào tạo kĩ thuật mà còn kĩ năng mềm như quản lí thời gian, xây dựng tổ, kĩ năng trao đổi, và kĩ năng giải quyết vấn đề.”
“Bạn có thể tiến lên bao xa trong nghề nghiệp của bạn và bạn có thể tới đó nhanh chừng nào có nhiều liên quan tới đam mê, cam kết, dũng cảm, đạo đức làm việc của bạn, và các kĩ năng phụ hơn bất kì cái gì khác. Đừng chỉ đợi mọi thư xảy ra cho bạn. Đừng đếm thời gian để giúp bạn tiến lên mức tiếp. Đừng đợi ai đó giúp bạn. Ngày nay, bạn phải liên tục học, để cải tiến và cạnh tranh với vị trí tiếp. Nhớ rằng bạn và chỉ bạn mới có thể làm ra khác biệt trong nghề nghiệp của bạn.”
—English version—
The Career Roadmap
A career development plan is a roadmap to help you to achieve your educational goals and advance your career throughout your life. Today job market changes quickly, and students must understand the needs and adjust their training accordingly.
When teaching in Asia, I found that most students never develop a career plan or even know what they are. A student explained: “We are told to go to college, get an education, have a degree, and find a job. That is it, no one talks about plan anything or does anything further.” Another student said: “Our parents will plan a career for us, all we have to do is study.” So I asked them: “Do your parents know about the job market? What skills are in high demand and which skills are no longer needed?” Another student explained: “They only told us to study hard, pass exams and get a college degree and we never question them.” The issues are nobody ever ask the question why there are a high number of unemployed college graduates? Why are college graduates working in jobs that do not even require a college education?
I told these students: “Regardless of what you study, you should take your career development very seriously. You should know what you want to do and how you will get there. The most important part of career development is to understand you are in control of your career and your future. No one is giving you a career but yourself, and you must make sure you have the skills needed to build your career and your future. As college students, you must learn to be independent and take care of yourself. You cannot depend on somebody to take care of you. You must control your destiny and responsible for your action and your career. To do that, you must read more to understand the market trends and what will be needed in the future and adjust your learning accordingly. You should look at what you know now and what skills the industry need and identify if there is any gap and take action to close it.”
“Students must ask: “What kind of job do I want to get? Which area that I want to work? Do I want to move into management? Because advancing a career takes planning. You need to know where you want to go before you can develop a plan to get there. Your plan is not a rigid but must be flexible because it should change when the market changes. Your goals may change as the needs change. You must monitor these changes by reading more, following the technology changes, and well as the market trends. That means you must read more so you can adjust your career road map as you are progressing in your career.”
“For example, a few years ago if you have skills in web development or mobile apps development, you had no problem finding work. Today there are many people with these skills and the needs change to other skills such as “Internet of Things,” “Big Data Analysis,” “Computer security,” etc. Knowing that, you should modify your career plan by focusing more in these new areas to take advantage of new opportunities.”
“A career development plan will help you to go from where you are now to your future career. A career roadmap should have some milestones along the path. These are your career development short goals along with your long journey. You cannot start at the beginning and reach your destination immediately. You should plan your career journey with several milestones such as: go to school, pass exams, graduate, get a job, do well in the job, promote to the next level and so on, etc. Along with your career journey, you also need to identify additional skills that can help you to achieve your goals such as additional skills, more business knowledge and any formal training that you may need. Today most jobs require more than just technical training but soft skills such as time management, team building, communications skills, and problem-solving skills.”
“How far you can move up your career and how fast you get there has more to do with your passion, your commitment, your courage, your work ethic, and additional skills than anything else. Do not just wait for things to happen to you. Do not count the time to help you to move up the next level. Do not wait for someone to help you. Today, you must continue to learn, to improve and compete for the next position. Remember that you and only you can make a difference in your career.”