Một sinh viên viết cho tôi: “Em sẽ vào đại học sang năm nhưng em vẫn không chắc học lĩnh vực nào. Em đang nghĩ về Công nghệ thông tin (CNTT) nhưng em không biết liệu em có nên lựa chọn khoa học máy tính, hay kĩ nghệ phần mềm, hay quản lí hệ thông tin. Lĩnh vực nào là tốt nhất trong những lĩnh vực này? Lĩnh vực nào sẽ giúp cho em có được việc làm tốt đến lúc em tốt nghiệp? Xin thầy lời khuyên.”
Đáp: Công nghệ thông tin là chọn lựa tuyệt vời và bất kì lĩnh vực nào trong ba lĩnh vực này đều có thể giúp cho bạn xây dựng nghề nghiệp tốt cho tương lai của bạn. Ngày nay phần lớn các công ti đang tìm người tốt nghiệp có bằng cử nhân trong Công nghệ thông tin (CNTT) cho các vị trí mức vào nghề của họ. Tuy nhiên điều quan trọng là lựa chọn trường đúng để vào học vì KHÔNG phải mọi đại học đều như nhau và KHÔNG phải mọi chương trình đào tạo đều tương đương. Từng đại học đều có chương trình đào tạo riêng của nó và chúng thay đổi vì một số chương trình là tốt hơn các chương trình khác. Chẳng hạn, đại học này có thể có mười lăm môn máy tính trong khi đại học khác chỉ cung cấp mười. Một số đào tạo chỉ hội tụ vào viết mã và kiểm thử trong khi số khác có nhiều lớp về kĩ nghệ và thiết kế. Lựa chọn đại học đúng là bước đầu tiên để thu được tri thức và kĩ năng để xây dựng nghề nghiệp của bạn. Vào đại học khớp với mục đích giáo dục và nhân cách của bạn sẽ làm tăng cơ hội bạn sẽ có tương lai tốt hơn. Để tìm ra việc sánh đúng, bạn cần làm nghiên cứu riêng của bạn bằng kiểm điểm và so sánh các chương trình đào tạo trong nhiều đại học để chắc rằng đại học bạn chọn sẽ đáp ứng cho mục đích giáo dục của bạn. Bạn cần nói chuyện với các sinh viên đang học trong lĩnh vực học tập mà bạn muốn ghi danh trong từng đại học để tìm ra thêm về chương trình đào tạo. Bạn có thể kiểm về số người tốt nghiệp có việc làm trong lĩnh vực họ học vì đó là chỉ báo tốt về chất lượng của chương trình đào tạo. Nó là tương lai của bạn cho nên bạn phải làm nghiên cứu bằng cách tới thăm từng trường, và nói chuyện với mọi người trước khi làm quyết định.
Bạn KHÔNG BAO GIỜ nên quyết định về trường mà không tới thăm ít nhất vài trường bất kể bạn nghĩ về một trường đặc biệt tốt thế nào. Một đại học có thể không là tốt nhất cho bạn vì cái tên. Mặc dầu nhiều ngườu đánh đồng chất lượng với tên trường nhưng có thể không nhất thiết vì nhiều trường nổi tiếng có thể không có điều bạn đang tìm. Có thêm vài thành viên gia đình đi cùng bạn trong việc tới thăm trường là ý hay vì bạn có vài ý kiến cũng như có ai đó để thảo luận. Cách tốt nhất tới thăm đại học là cứ tới và nói chuyện với sinh viên. Bạn không phải tham gia chuyến đi thăm có tổ chức của trường vì bạn có thể chỉ lấy thông tin thuận lợi về trường. Sinh viên sẽ chia sẻ cho bạn cách nhìn trung thực nhất của họ về trường và chương trình đào tạo. Chỉ sau khi bạn thu thập mọi thông tin thì bạn có thể tới và nói chuyện với cố vấn và người quản trị nhà trường. Bạn không thể hỏi bất kì câu hỏi nào nếu bạn không có cơ sở nào để hỏi. Nếu có thể, hỏi xin phép được ngồi dự vài lớp để xem cách các sinh viên học và cách lớp được dạy trước khi làm quyết định.
Tương phản với quá khứ nơi các đại học có mọi thứ, các đại học ngày nay được coi là “quá chung chung” nếu họ cung cấp nhiều lĩnh vực học tập mà không có hội tụ nào. Một khảo cứu gần đây bởi Hội đồng đại học Mĩ xếp hạng các trường có nhiều lĩnh vực học tập là “Trung bình” hay “Chung chung ” như tương phản với các trường có ít lĩnh vực học tập hơn nhưng hội tụ vào một số khu vực xuất sắc. Nhớ vấn đề là chất lượng chứ KHÔNG là số lượng, điều xác định ra các trường hàng đầu từ các trường trung bình. Bạn phải nghiên cứu cẩn thận và phải chắc có đủ thông tin để làm quyết định. Bạn phải KHÔNG BAO GIỜ làm quyết định dựa trên các lí do như vì bạn tốt nhất của bạn sẽ vào đó. Chọn trường vì bạn gái hay bạn trai của bạn sẽ vào đó thường là lí do tồi hơn để xây dựng tương lai của bạn. Nếu bạn gặp khó khăn trong chọn hai hay ba đại học thì đó là chỉ báo rằng bạn đã làm việc tìm việc tốt. Khi làm chọn lựa cuối cùng của bạn, thảo luận nó với gia đình bạn vì họ có thể giúp bạn.
Mặc dầu CNTT là chọn lựa tốt nhưng từng lĩnh vực trong CNTT lại có khía cạnh đặc biệt mà bạn cần cân nhắc để chắc rằng nó khớp với mục đích và nhân cách của bạn. Khoa học máy tính (CS) là lĩnh vực học tập hội tụ nhiều vào lí thuyết và khía cạnh lập trình. Nếu bạn thích toán học và logic thì đây là lĩnh vực đúng cho bạn. Nhiều sinh viên thường vật lộn trong vài năm đầu của CS vì nó yêu cầu nhiều viết mã vì bạn càng viết mã nhiều, bạn sẽ càng giỏi hơn. Cũng như học chơi nhạc cụ, bạn phải thực hành nhiều để cho giỏi. Người tốt nghiệp trong CS thường làm việc như người kiểm thử phần mềm, người phát triển phần mềm, người phát triển web, và người phát triển mã nhúng v.v. Mặc dầu lĩnh vực này là phổ biến nhất trong các khu vực CNTT, nhưng nếu bạn không thích lập trình, bạn có thể cân nhắc tới các lĩnh vực khác trong CNTT.
Kĩ nghệ phần mềm (SE) là lĩnh vực học tập hội tụ vào qui trình phần mềm, từ pha quan niệm tới pha bảo trì, hay toàn thể vòng đời của phần mềm. Mặc dầu có nhiều môn học trong SE chờm lấp lên CS nhưng lĩnh vực này mở rộng tri thức của bạn sang khu vực mới như kĩ nghệ yêu cầu, phân tích doanh nghiệp nơi bạn phải làm việc với khách hàng để biết nhu cầu của họ. Bạn học về cách kiến trúc và thiết kế hệ thống phần mềm chi tiết. Bạn cũng học cách đo và phân tích cả sản phẩm và qui trình phần mềm. Phần lớn các chương trình kĩ nghệ phần mềm đều yêu cầu dự án Capstone được cho bởi khách hàng bên ngoài. Người tốt nghiệp trong SE thường làm việc như người phát triển phần mềm, người phân tích phần mềm; kiến trúc sư phần mềm, người thiết kế phần mềm, và người quản lí dự án phần mềm.
Quản lí hệ thông tin (ISM) là lĩnh vực học tập tổ hợp kĩ thuật với khía cạnh doanh nghiệp. Trong chương trình này, sau khi học cơ sở về CNTT và một số lập trình, sinh viên hội tụ nhiều vào quản lí hơn là kĩ thuật. Chương trình ISM thường có ít toán học và lập trình hơn CS và SE vì nó hội tụ nhiều vào ứng dụng của công nghệ để giải quyết vấn đề trong doanh nghiệp. Vì CNTT được dùng trong nhiều doanh nghiệp, người tốt nghiệp lĩnh vực này thường làm việc với những người quản lí doanh nghiệp để xây dựng chiến lược, lập kế hoạch để đảm bảo CNTT có thể cải tiến vận hành doanh nghiệp bằng việc giảm bớt phế thải, tăng lợi nhuận v.v. Người tốt nghiệp trong ISM thường làm việc như người quản lí dự án, người điều phối dịch vụ, người quản trị cơ sở dữ liệu, người quản trị mạng, và chuyên viên thu mua CNTT.
Bất kể chọn lựa của bạn liệu bạn học CS, SE hay ISM, chúng tất cả đều là chọn lựa tốt mà có thể giúp cho bạn xây dựng nghề nghiệp kéo dài trong thời gian lâu. Chúc bạn may mắn!
—English version—
Planning for the future
A student wrote to me: “I will go to college next year but I am still not sure what field to study. I am thinking about information Technology (IT) but I do not know whether I should select computer science, or software engineering, or information system management. What is the best among those? Which one would help me to get good job by the time I graduate? Please advise.”
Answer: Information technology is an excellent choice and any one of the three fields can help you to build a good career for your future. Today most companies are looking for graduates with a Bachelor’s degree in an Information Technology (IT) for their entry level positions. However the important thing is to select the right school to attend because NOT all universities are the same and NOT all training programs are equal. Each university has its own training programs and they vary as some are better than others. For example, one university may have fifteen computer courses while other only offers ten. Some training only focus on coding and testing while others have more engineering and design classes. Selecting the right university is the first step to obtain the knowledge and skills to build your career. Attending university that fit your education goals and personality will increase the chance that you will have a better future. To find a match, you need to do your own investigation by reviewing and comparing training programs among several universities to make sure that the one you select will meet your education goals. You need to talk to students who are studying in the field of study that you want to enroll in each university to find out more about the training program. You may check on the number of graduates who have jobs in the field that they study because it is a good indicator about the quality of the training programs. It is your future so you must do the investigation by visit each school, and talk to people before making decision.
You should NEVER decide on a school without visiting at least several schools regardless how well you think about a particular school. A university may not be best for you because of the name. Although many people equate quality with name of the school but it may not be necessary as many well-known schools may not have what you are looking for. Having a few family members to go with you during the visit is a good idea because you have several opinions as well as having someone to discuss with. The best way to visit a university is just come and talk to students. You do not have to take the school’s organized visiting tour because you may only get favorable information about the school. Students will share with you their honest view about the school and the training program. Only after you gather all information then you could come and talk to the school counselors and administrators. You cannot ask any question if you do not have any basis to ask. If possible, ask for permission to sit in a few classes to see how students learn and how the class is taught before making decision.
Contrary to the past where universities must have everything, today universities are thought to be “Too general” if they offer many fields of study without any focus. A recent study by the American Council of College rates schools that have many fields of study as “Average” or “Generic” as contrast with schools that have a fewer fields of study but focus on some areas of excellent. Remember it is the quality NOT quantities that determine top schools from average schools. You must investigate carefully and be sure to have enough information to make decision. You should NEVER make decision based on reason such as because your best friends are going there. Choosing a school because your girlfriend or boyfriend is going is often a worse reason to build your future on. If you have difficulty among two or three universities than it is an indication that you have done a good job researching. When making your final choice, discuss it with your family as they can help you.
Although IT is a good choice but each field in IT has specific aspect that you need to consider to make sure that it fits you goals and personality. Computer Science (CS) is a field of study that focuses more on theories and programming aspect. If you like mathematics and logic than this is the right field for you. Many students often struggle in the first few year of CS because it requires a lot of coding as the more you code, the better you will get. Just like learning to play a music instrument, you must practice a lot to be good at. Graduates in CS usually work as software testers, software developers, web developers, and embedded code developers etc. Although this field is the most popular among IT areas but if you do not like programming, you may consider other fields in IT.
Software Engineering (SE) is a field of study that focuses on the software process, from the conceptual phase to the maintenance phase, or the entire lifecycle of the software. Although there are many courses in SE that overlap with CS but this field broaden your knowledge to new practical areas such as requirements engineering, business analysis where you must work with customers to know their needs. You learn about how to architect and design a software system in details. You also learn how to measure and analyze both software product and process. Most software engineering programs also require a Capstone project given by external customers. Graduates in SE often work as software developers, software analysts; software architect, software designers, and software project managers.
Information System Management (ISM) is a field of study that combines technical with business aspect. In this program, after learning the basic of IT and some programming, students are focusing more on the managing than technical. ISM program usually has less math and programming than CS and SE as it focuses more on application of technology to solve problem in business. As IT is being used in many businesses, graduates of this field often work with business managers to develop strategy, plans to ensure IT can improve business operation by reduce wastes, increase profits etc. Graduates in ISM often works as project manager, service coordinator, database administrator, network administrator, and IT acquisition specialist.
Regardless of your choice whether you select CS, SE or ISM, they all good choice that can help you to build a career that last for a long time. Good luck!