Nhiều sinh viên tin rằng bất kì ai cũng có thể bắt đầu một công ti công nghệ, tất cả họ đều có ý tưởng tốt và một số kĩ năng kĩ thuật nào đó, giống như một số “chuyên gia công ti khởi nghiệp” đã khuyến khích họ: “Cứ làm nó đi.”
Sự kiện là có nhiều công ti khởi nghiệp bị thất bại trên khắp thế giới vì niềm tin này. Có nhiều nhà doanh nghiệp “muốn trở thành” bị mất tiền và tiền của gia đình họ. Sai lầm chung là tất cả họ đều có ý tưởng rồi bắt đầu công ti mà không hiểu nhu cầu của khách hàng hay thị trường. Trong vội vàng bắt đầu công ti và thoả mãn cho bản ngã của họ, họ chi tiền để thuê văn phòng và trang trí nó bằng những đồ đạc xịn, và thuê nhân viên để làm việc trên sản phẩm mà không hiểu rõ ràng về nhu cầu của thị trường. Những người này sống trong “mơ” về việc là ai đó. Khi mọi sự không xảy ra như họ ước muốn, họ đổ lỗi điều đó cho vận may thay vì bản thân họ.
Một công ti khởi nghiệp công nghệ KHÔNG phải là về ý tưởng hay vận may mà về cái gì đó mà có thể được dạy và học. Một mình ý tưởng có giá trị “số không” vì bất kì ai cũng có thể có ý tưởng, nhưng đưa một ý tưởng thành sản phẩm có giá trị đáp ứng nhu cầu của người dùng đòi hỏi nhiều hơn chỉ là may mắn. Có các bước mà họ phải làm để hợp thức ý tưởng và giám sát nhu cầu của thị trường, nhưng mọi người vẫn muốn “được giầu và trở nên nổi tiếng,” thay vì học từ sai lầm của người khác.
Khi dạy khởi nghiệp ở châu Á, sinh viên thường bình luận: “Nhưng Steve Jobs có học từ ai đâu, mà ông ấy vẫn thành công.” Tôi bảo họ: “Các em KHÔNG phải là Steve Jobs, cho nên thậm chí đừng mơ về việc là ai đó giống ông ấy. Nếu các em sẵn lòng học từ sai lầm của người khác, các em có thể có cơ hội tốt hơn để thành công. Đừng nghe “thổi phồng” từ những người tự gọi mình là “chuyên gia công ti khởi nghiệp.” Mọi điều họ muốn là tiền của các em bằng việc bán cho các em ảo tưởng.”
Mọi người đều có mơ ước nhưng làm cho nó thành thực tại yêu cầu ý tưởng thực tiễn. Mọi người đều có đam mê nhưng để làm cho mọi thứ xảy ra lại cần kiên nhẫn và dũng cảm. Vài năm trước đây, một sinh viên bảo tôi: “Em là Chủ tịch của một công ti, em chi ra vài nghìn đô la để xây dựng công ti và phát triển sản phẩm rất tốt, nhưng vẫn chưa có khách hàng nào.” Tôi hỏi anh ta: “Em có hỏi khách hàng về điều họ cần không?” Anh ta dường như ngạc nhiên: “Sao em cần hỏi họ? Em biết điều họ muốn, ý tưởng của em hay, và mọi người đều nói với em rằng đó là ý tưởng lớn.”
Tôi bảo anh ta: “Đó là sai lầm lớn. Em nghĩ rằng em biết khách hàng của em là ai, họ cần gì, nhưng đó là ý kiến của em; nó chỉ “đoán mò” chứ không là sự kiện. Ngay cả với việc “đoán mò”, kiểu như điều đó, em vội vàng xây dựng sản phẩm và không thể bán được nó.”
Anh ta tranh cãi: “Nhưng em đã tham dự nhiều cuộc hổi thảo về công ti khởi nghiệp. Họ dạy em đi theo đam mê của em và không nghe những người bảo em rằng em không thể làm được điều đó.”
Tôi giải thích: “Họ dạy em bắt đầu một công ti bằng việc dùng tiền của em, không phải tiền của họ. Họ dạy em cho bản thân em chức tước Chủ tịch công ti để làm em có vẻ oai, và em thích điều đó. Em tin họ vì họ biết mơ ước của em và cách bán cho em “mơ ước đó.” Và em rơi và sự “bất lương” của họ. Tại sao một sinh viên vẫn còn trong trường như em lại có cái chức tước to lớn “Chủ tịch,” của một công ti và một văn phòng với đồ đạc đắt tiền và nhân viên hỗ trợ? Em đã không làm ra một đô la nào, nhưng em đã chi hàng trăm nghìn đô la để thoả mãn cho bản ngã của em. Ai dạy em điều đó?”
Anh ta tranh cãi: “Nhưng để làm kinh doanh, cần có văn phòng và nhân viên hỗ trợ chứ….”
Tôi bảo anh ta: “Em có biết rằng cả Steve Jobs và Bill Gates đều bắt đầu công ti của họ trong ga ra và tầng hầm mà không có đồ đạc không? Họ đã không có một văn phòng khác thường hay một chức danh đặc biệt như Chủ tịch hay CEO. Chỉ khi công ti của họ đã thành công và đi vào niêm yết thị trường chứng khoán, họ mới khoác lấy chức danh “Chủ tịch” hay “CEO.” Nếu bạn nhìn vào mọi người thành công, tất cả họ đều có chung các đặc trưng thông thường của sự khiêm tốn. Nhưng em không biết rằng vì em chỉ nhìn vào thành công của họ, của cải của họ, và danh tiếng của họ và muốn giầu và nổi tiếng nhanh chóng. Một số người biết điều đó cho nên họ bán cho em “giấc mơ” là ông Gates hay ông Jobs và em trả tiền cho họ để học về “công ti khởi nghiệp và làm giầu nhanh chóng.” Nhưng thay vì làm ra tiền, em đang tiêu tiền, và em vẫn tin rằng em là nhà doanh nghiệp sao?”
Anh ta dường như bối rối: “Bây giờ em biết rồi, nhưng… em phải làm gì?”
Tôi bảo anh ta: “Đây là phân công công việc cho em trong lớp thầy. Em cần trả lời các câu hỏi sau: “Ai là người dùng và khách hàng của sản phẩm của em? Tại sao họ mua sản phẩm của em? Cái gì làm cho sản phẩm của em đặc biệt hơn của người khác? Tính năng then chốt của nó là gì? Giá trị doanh nghiệp mà sản phẩm này phải chuyển giao là gì? Làm sao em biết rằng sản phẩm của em đáp ứng cho nhu cầu của khách hàng? Không biết khách hàng là ai và tại sao họ sẽ mua sản phẩm, em KHÔNG nên bắt đầu công ti. Và không rõ ràng về giá trị doanh nghiệp và khách hàng, sẽ khó biện minh cho việc chi tiền vào bất kì cái gì.”
—English version—
Common startup mistake
Many students believe that anyone can start a technology company, all they need are a good idea and some technical skills, just like some “startup experts” have encouraged them: “Just do it.”
The fact is there are many failed startups all over the world because of this belief. There are many “want to be” entrepreneurs lost money and their family’s money. The common mistake is they all have an idea then start the company without understanding the needs of the customers or the market. In a hurry to start a company and to satisfy their ego, they spend money to rent an office and decorate it with nice furniture, and hiring staff to work on the product without clearly understand the market’s needs. These people live in “a dream” of being somebody. When things do not happen as they wish, they blame it on luck rather than themselves.
A technology startup is NOT about idea or luck but something that can be taught and learn. An idea alone has “zero” value because anyone can have an idea, but taking an idea into a valuable product that meets customers’ needs requires more than just luck. There are steps that they must do to validate the idea and monitor the market needs, but people still want to “getting rich and being famous,” rather than learn from the mistakes of others.
When teaching entrepreneurship in Asia, students often commented: “But Steve Jobs did not learn from anyone, and he was successful.” I told them: “You are NOT Steved Jobs, so do not even dream of being someone like him. If you are willing to learn from the mistakes of others, you may have a better chance to succeed. Do not listen to the “Hype” from people who called themselves “Startup Experts.” All they want is your money by selling you an illusion.”
Everyone has dreams but to make it into a reality requires a practical idea. Everyone has passion but to make thing happens requires patience and courage. A few years ago, a student told me: “I am the President of a company, I spent several thousands of dollars to build the company and develop a very good product, but do not have any customers yet.” I asked him: “Have you asked the customers on what they need?” He seemed surprised: “Why do I need to ask them? I know what they want, my idea is good, and everybody tells me that is a great idea.”
I told him: “That is a big mistake. You think that you know who your customers are, what they need, but it is your opinion; it is only a “guess” not a fact. Even with a “vague guess,” like that, you hurry to build a product and cannot sell it.”
He argued: “But I had taken several startup workshops. They taught me to follow my passion and do not listen to people who tell me that I cannot do it.”
I explained: “They taught you to start your company using your money, not theirs. They taught you to give yourself the titles of the President of a company to make you look good, and you like that. You believed them because they know your dream and how to sell you “that dream.” And you fell for their “Scam.” Why a student who is still in school like you have a big title of “President,” of a company and an office with expensive furniture and supporting staff? You have not make a single dollar, but you already spent hundred thousand dollars to satisfy your ego. Who is teaching you that?”
He argued: “But to do business, you need an office and support staff ….”
I told him: “Do you know that both Steve Jobs and Bill Gates started their company in a garage and a basement with no furniture? They did not have a fancy office or special titles like President or CEO. Only when their company was successful and went to an Initial Stock Offering, they assumed the title “President” or “CEO.” If you look at all successful people, they all share common characteristics of being humbled. But you do not learn that because you only look at their success, their wealth, and their fame and want to be rich and famous quickly. Some people know that so they sell you the “dream” of being Mr. Gates or Mr. Jobs and you pay them to learn about “startup and get rich quickly.” But instead of making money, you are spending money, and you still believe that you are an entrepreneur?
He seemed embarrassed: “Now I know, but… what should I do?”
I told him: “Here is your assignment for my class. You need to answer the following questions: “Who are the users and customers of your product? Why would they buy your product? What makes your product special than others? What are its key features? What are the business values that the product should deliver? How do you know that your product meets the customers’ needs? Without knowing who the customers are and why they would buy the product, you should NOT start a company. And without being clear on the business values and the customers, it will be difficult to justify spending money on anything.”