Một người làm phần mềm viết cho tôi: “Em tốt nghiệp trong Khoa học máy tính năm ngoái và có được việc làm tốt cho một công ti ở Singapore, không xa nước em. Em theo blog của thầy và đọc nhiều lời khuyên của thầy nhưng thầy có lời khuyên cho ai đó đang làm việc ở nước khác không? Em muốn thành công trong nghề nghiệp.”
Đáp: Chúc mừng bạn có việc làm tốt ở một nước khác. Mặc dầu kĩ năng công nghệ có thể mở ra cánh cửa cơ hội cho bạn, để tiến lên mức mới trong nghề nghiệp của bạn, bạn cần nhiều hơn chỉ kĩ năng kĩ thuật. Bạn phải có kĩ năng mềm và “bí quyết” để chèo lái trong môi trường làm việc cạnh tranh, đặc biệt ở nước khác.
Khi bạn đi làm, bất kể kiểu công ti nào, bao giờ cũng có nhiều người với cùng kĩ năng kĩ thuật như bạn, cho nên bạn cần có chiến lược để tiến lên trong nghề của bạn. Làm việc chăm chỉ mọi ngày sẽ KHÔNG làm cho bạn được chú ý. Để được thăng tiến sang mức mới, bạn cầm làm “công việc nổi bật” điều sẽ làm cho bạn được ông chủ và những người khác để ý tới. Trở thành chuyên gia kĩ thuật trong cái gì đó có thể làm cho bạn được kính trọng nào đó nhưng sẽ KHÔNG làm cho bạn được chú ý. Để được thăng cấp sang mức tiếp, bạn cần giải quyết các vấn đề. Bạn phải tìm các khu vực trong công ti của bạn nơi có vấn đề và đưa tri thức chuyên gia của bạn vào đó để giải quyết vấn đề thì bạn sẽ được chú ý.
Bạn phải đánh giá tình huống và tìm vấn đề mà bạn có thể giải quyết được. Vì nhiều người có cùng kĩ năng kĩ thuật, bạn sẽ cần các kĩ năng khác để tạo ra ưu thế. Là người nước ngoài, bạn có thể không có khả năng cạnh tranh với người nói tiếng Anh trong kĩ năng trao đổi, kĩ năng trình bày, và kĩ năng viết, cho nên bạn cần hội tụ vào các kĩ năng kĩ thuật khác, điều không được dạy trong đại học. Khi bạn có các kĩ năng và tri thức mà người khác không có, bạn có thể làm khác biệt bản thân bạn và nhận được sự chú ý của cấp quản lí. Bằng việc dùng những kĩ năng duy nhất này để giải quyết vấn đề khi người khác không thể làm được, bạn có thể làm tăng danh tiếng và gia tăng giá trị cho doanh nghiệp.
Vài tháng đầu hay thậm chí cả năm ở công ti phần lớn dành cho việc học. Bạn học cách làm việc của bạn, nhưng bạn cũng cần học cách công ti làm kinh doanh và văn hoá công ti. Một khi bạn biết những yếu tố này, bạn có thể phát triển chiến lược nghề nghiệp để giúp bạn thăng tiến nghề nghiệp của bạn. Chẳng hạn, khi vấn đề xuất hiện, bạn có thể bước lên để tình nguyện nhận phân công và dùng kĩ năng của bạn để giúp các nhân viên khác. Chia sẻ tri thức của bạn với người khác hay đào tạo họ trong những kĩ năng mà họ không có. Bằng việc làm điều đó, bạn chứng tỏ khả năng lãnh đạo của bạn cho cấp quản lí và nhận được kính trọng từ những người bạn giúp. Qua thời gian, những điều này sẽ làm tăng sự chú của cấp quản lí với bạn.
Công việc phần mềm bao giờ cũng là làm việc tổ, vì bạn không làm việc một mình. Bạn cầng làm việc tổ cùng nhau để đạt tới các mục đích. Bạn cần giúp người khác và xây dựng tổ quanh bạn để giải quyết vấn đề. Cải tiến kĩ năng mềm của bạn, đặc biệt là kĩ năng trình bày để cho bạn có thể trở thành diễn giả ở các cuộc họp cục bộ rồi tới các cuộc hội nghị kĩ thuật nhân các cơ hội để thu được sự biết tới của mọi người trong ngành công nghiệp của bạn.
Nhớ rằng có được việc làm không phải là khó nhưng giữ được nó và làm phát triển nó là mục đích cho nhà chuyên nghiệp và tôi hi vọng bạn nhớ lời khuyên của tôi: KIẾM, GIỮ, và TĂNG TRƯỞNG. Kiếm việc làm là bước đầu tiên, giữ việc làm là quan trọng hơn, và tăng trưởng và thăng tiến nghề nghiệp của bạn là mục đích tối thượng.
—English version—
Advice to technology students
A software person wrote to me: “I graduated in Computer Science last year and get a good job working for a company in Singapore, not far from my country. I follow your blog and read many of your advices but do you have advice for someone who work in another country? I want to succeed in my career.”
Answer: Congratulation on getting a good job in another country. Although technical skills can open the door of opportunity for you, to advance to the next level in your career, you need more than just technical skills. You must have soft-skills and the “know-how” to navigate the competitive working environment, especially in another country.
When you go to work, regardless which type of company, there will always be many people with the same technical skills as you, so you need a strategy to advance your career. Working hard every day will NOT get you noticed. To get promoted to the next level, you need to do “outstanding work” that will get you seen by your boss and others. Becoming a technical expert in something may get you some respects but will NOT get you noticed. To get promoted to the next level, you need to solve problems. You must look for areas in your company where there are problems and put your expertise there to solve problems then you will get noticed.
You must assess a situation and look for problems that you can solve. Since many people have the same technical skills, you will need other skills to create an advantage. As foreigners, you may not be able to compete with the English speaking people in communication skills, presentation skills, and writing skills, so you need to focus on other technical skills that are not taught in college. When you have skills and knowledge that others do not have, you can differentiate yourself and get noticed by management. By using these unique skills to solve problems when others cannot, you can increase your reputation and add value to the business.
The first few months or even a year in a company is mostly for learning. You learn how to do your job, but you also need to learn how the company does business and the company culture. Once you know these factors, you can develop a career strategy to help you advance your career. For example, when a problem occurs, you may step up to volunteer for the assignment and use your skills to help other employees. Share your knowledge with others or train them in skills that they do not have. By doing that, you demonstrate your leadership abilities to management and get respected from people that you help. Over time, these will increase your visibility to management.
Software work is always teamwork, because you do not work alone. You need a team working together to achieve the goals. You need to help others and build a team surround you to solve problems. Improve your soft skills, especially presentation skills so you can become a speaker at local meetings then to technical conferences for opportunities to gain visibility within your industry.
Remember that getting the job is not difficult but keeping it and growing it are the goal for professionals and I hope you remember my advice: GET, KEEP, and GROW. Getting the job is the first step, keeping the job is more important, and growing and advancing your career is the ultimate goal.