Một sinh viên viết cho tôi: “Em sẽ tốt nghiệp về toán tháng tới và bắt đầu tìm việc làm. Bố mẹ em muốn em làm việc như người phát triển phần mềm nhưng em không thích làm việc cho công ti phần mềm. Hiện thời, em không biết em có thể làm cái gì khác? Em cần cái gì để được hạnh phúc? Xin thầy lời khuyên.”
Đáp: Nhiều người tốt nghiệp đại học tập trung vào việc tìm việc làm SAU KHI họ đã tốt nghiệp. Điều đó là quá trễ vì phần lớn việc làm tốt đều đã bị lấy mất. Tôi bao giờ cũng khuyên sinh viên của tôi bắt đầu tìm và xin việc làm vào lúc bắt đầu năm thứ tư của họ hay ít nhất cũng sáu tháng TRƯỚC KHI họ tốt nghiệp. Trừ phi lĩnh vực học tập của em có nhu cầu cao và có thiếu hụt, phần lớn các công ti bắt đầu thuê công nhân ít nhất sáu tháng TRƯỚC ngày tốt nghiệp tháng sáu.
Nhiều sinh viên tin rằng có bằng cấp trong toán học, mọi điều họ cần là hoặc là thầy cô giáo dạy toán hoặc nếu họ có kĩ năng lập trình họ có thể làm việc như kĩ sư phần mềm. Điều đó là KHÔNG đúng. Đừng giới hạn bản thân em vào những chọn lựa truyền thống này. Có nhiều cơ hội hơn cho những người có kĩ năng toán học, cho nên em nên để thời gian thăm dò các cơ hội khác như người phân tích thống kế, người kế toán tài chính, người phân tích dữ liệu, người phân tích đầu tư v.v.
Nơi em làm việc không thành vấn đề, đưa đam mê của em vào và làm tốt nhất có thể được đi. Những kĩ năng mới có thể được học, kinh nghiệm có thể được tích luỹ qua thời gian, nhưng thái độ đam mê tới từ bên trong. Tiếp cận tới mọi nhiệm vụ như cơ hội mới để học và thách thức mới mà em phải vượt qua thì em sẽ làm tốt. Xin nhớ rằng giáo dục chính thức của em có thể đã xong, nhưng việc học là cuộc hành trình cả đời cho nên đừng bao giờ dừng việc học. Tri thức và kĩ năng em có hôm nay sẽ thay đổi trong tương lai vì những kĩ năng nào đó sẽ sớm bị lạc hậu nếu em không học cái gì đó mới. Lời khuyên của tôi là đọc nhiều hơn và giữ tâm trí mở với mọi thách thức đang tới. Cứ hỏi các câu hỏi về bản thân em và đọc nhiều sách hơn để tìm ra câu trả lời đúng. Việc học cả đời là điều tốt nhất em có thể làm trong thế giới đang thay đổi nhanh chóng này.
Cuối cùng, và quan trọng nhất, là hiểu rằng hạnh phúc tới từ bên trong. Hãy thân ái với bản thân em và biết rằng chính em là người làm ra quyết định cho cuộc sống của em. Cuộc sống của em là cuộc hành trình với nhiều thăng trầm cho nên đừng mong đợi nó bao giờ cũng rõ ràng nếu không đích đến của em sẽ vẫn còn là bất biến. Mọi thứ sẽ thay đổi và em sẽ thay đổi cùng nó vì không cái gì còn như cũ nên nghề nghiệp của em phải linh hoạt. Em chịu trách nhiệm cho bản thân em và có trách nhiệm cho gia đình em, xã hội em, và đất nước em cho nên đừng bao giờ làm bất kì cái gì mà không nghĩ tới hậu quả.
—English version—
A college graduate in Math
A student wrote to me: “I will graduate in Mathematics next month and start to look for a job. My parents wanted me to work as a software developer but I do not like to work for a software company. Currently, I do not know what else I could do? What do I need to be happy? Please advise.”
Answer: Many college graduates focused on finding a job AFTER they graduated. That is too late because most good jobs were taken. I always advise my students to start looking and applying for jobs at the beginning of their fourth year or at least six months BEFORE they graduate. Unless your field of study is in high demand and there is a shortage, most companies begin to hire workers at least six months BEFORE the June graduation date.
Many students believe that having a degree in math, all they can do is either be a math teacher or if they have programming skill they may work as software engineer. That is NOT correct. Do not limit yourself to these traditional choices. There are more opportunities for people with math skills, so take your time to explore other opportunities such as Actuarial analyst, Finance accountant, Data analyst, and Investment analyst etc.
No matter where you work, put in your passion and do your best. New skills can be learned, the experience can be accumulated over time, but passionate attitude comes from inside. Approach every task as a new opportunity to learn and a new challenge that you must overcome then you will do well. Please remember that your formal education may be over, but learning is a lifelong journey so never stop learning . The knowledge and skills you have today will change in the future because soon some skills will be obsolete if you do not learn something new. My advice is to read more and keep an open mind to all changes that come. Keep asking questions of yourself and read more books to find the right answers. The lifelong learning is the best thing you can do in this fast-changing world.
Finally, and most importantly, is to understand that happiness comes from within. Be gentle with yourself and knowing that it is you who make a decision on your life. Your life is a journey with many ups and downs so do not expect it will always be clear or your destination will remain constant. Things will change and you will change with it because nothing is the same so your career must be flexible. You are responsible for yourself and have a responsibility for your family, your society, and your country so never do anything without thinking about the consequences.