Tôi ngạc nhiên khi nhận được một email từ Hi Lạp nơi một sinh viên viết: “Là một người tốt nghiệp đại học nhưng không thể tìm được việc làm, không phải bởi vì thiếu tri thức và kĩ năng, nhưng bởi vì kinh tế nước em đang trong cơn suy thoái. Em không thể đợi cho kinh tế tốt hơn vì điều đó có thể cần nhiều năm. Thầy có lời khuyên nào cho ai đó như em để thoát ra khỏi vấn đề này không?”
Đáp: Với việc người trẻ tuổi thất nghiệp ở nước bạn đạt tới trên 35% và nền kinh tế vẫn đang trong khủng hoảng nghiêm trọng bạn không nên chờ đến thời tốt hơn. Tuy nhiên, vì bạn lớn lên cùng với công nghệ thông tin (CNTT), tôi nghĩ giải pháp cho vấn đề của bạn cũng ở trong công nghệ. Bạn có xem xét bắt đầu công ti riêng của bạn không, dùng kĩ năng của bạn trong CNTT? Trong suy thoái, phần lớn các công ti không muốn nhận rủi ro cho nên họ ngồi im và chờ đợi nhưng điều đó mở ra cơ hội mới cho công ti khởi nghiệp đi vào và cạnh tranh. Khả năng tạo ra công ti khởi nghiệp của riêng bạn dựa trên nhu cầu địa phương là tuỳ thuộc vào những người trẻ như bạn. Vì bạn có kĩ năng tính toán, bạn có thể làm ra khác biệt bằng việc tạo ra việc làm riêng của bạn thay vì chờ đợi để kiếm việc làm với công ti đã thành lập vững chắc.
Nếu bạn đọc các bài blog của tôi về khởi nghiệp, bạn có lẽ đã để ý rằng “kinh tế app” đã không tồn tại năm 2008 khi khủng hoảng tài chính xảy ra. Ngày nay với việc dùng ngày càng tăng các điện thoại thông minh và máy tính bảng, “kinh tế app” này được đánh giá nhiều tỉ đô la và hỗ trợ trên 1.2 triệu việc làm trên toàn thế giới. Bài học nào chúng ta có thể rút ra được từ nó? Khi người có kĩ năng kĩ thuật không thể kiếm được việc làm, họ tạo ra việc làm cho bản thân họ. Đó là điều đã xảy ra ở Mĩ trong khủng hoảng tài chính nơi nhiều thanh niên đã phát triển app di động và tạo ra “kinh tế app”. Bạn có thể theo mô hình đó bằng việc tạo ra “kinh tế app” cho nước bạn.
Ngày nay app di động hỗ trợ cho sức khoẻ cá nhân là rất phổ biến với các app như chương trình ăn kiêng, chương trình giảm cân, đo đường máu và hướng dẫn bệnh nhân dùng thuốc. Những apps này là dễ phát triển vì chúng có thể được bán trực tiếp cho người tiêu thụ thông qua cửa hàng app hay tải xuống dễ dàng từ các websites vào điện thoại thông minh. Hiện thời có trên 10,000 app y tế di động, apps cho sức khoẻ dành cho thị trường điện thoại thông minh và máy tính bảng nhưng phần lớn chúng được viết trong tiếng Anh cho các nước nói tiếng Anh. Tôi thấy nhiều app tương tự được viết trong tiếng Hindi cho người dùng ở Ấn Độ hay tiếng Trung Quốc cho người ở Trung Quốc nữa. Từ những ý tưởng này, bạn có thể viết các app tương tự dùng cho tiếng nước bạn và bán chúng cho việc dùng địa phương. Xin lưu ý rằng bạn chỉ dùng “ý tưởng” để tạo ra app riêng của bạn cho nên bạn không vi phạm bất kì luật bản quyền nào. Chẳng hạn có hàng trăm app đo tăng trọng lượng và gợi ý chế độ ăn kiêng nào đó, mỗi app đều có cái nhìn và cảm khác nhau với các mã khác nhau. Bạn có thể làm cùng điều dó bằng việc phát triển app di động riêng của bạn theo cách đó nữa.
Vì phần lớn điện thoại thông minh đều có máy ảnh tốt, bạn có thể tạo ra app di động cho viễn y học để cho phép bác sĩ tiến hành khám bệnh cơ bản, đưa ra lời khuyên và hỗ trợ cho bệnh nhân ở vùng xa. Điều đó có thể loại bớt việc đi lại và chờ đợi ở bệnh viện. Bạn cũng có thể tạo ra app cho việc dùng thuốc từ xa nơi bệnh nhận có thể thảo luận với các dược sĩ liên quan tới việc dùng thuốc y tế nào đó. Bạn có thể phát triển app để nhắc bệnh nhân già uống thuốc vì nhiều người trong số họ hay quên, app này sẽ gọi họ trên cơ sở hàng ngày và nhắc họ tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ v.v. Về căn bản sức khoẻ di động mở ra nhiều cơ hội cho người khởi nghiệp, từ app đơn giản tới app phức tạp và thị trường này vẫn tăng trưởng mạnh.
Ngày nay có thể tạo ra công ti khởi nghiệp riêng của bạn với phát kiến riêng của bạn dùng kĩ năng riêng của bạn vì công nghệ thông tin là nguồn hi vọng cho nhiều người tốt nghiệp đại học bị thất nghiệp. Với nhiều bất định thế trong kinh tế toàn cầu, bạn nên tuỳ thuộc vào kĩ năng và tài năng riêng của bạn để tạo ra cơ hội mới cho bản thân bạn và điều đó có thể bắt đầu bằng việc khởi đầu công ti khởi nghiệp riêng của bạn.
—English version—
Advices to an unemployed graduate
I was surprised to receive an email from Greece where a student wrote: “As a college graduate but could not find employment, not because of the lack of knowledge and skills, but because my country’s economy is in a recession. I cannot wait for the economy to get better as it may take years. Do you have any advice for someone like me to get out of this problem?”
Answer: With the youth unemployment in your country reaching over 35% and the economy is still in serious crisis you should not wait for better time. However, since you are growing up with Information Technology (IT), I think the solution to your problem is also in technology. Have you consider starting your own company using your skills in IT? In a recession, most companies do not want to take risks so they sit idled and wait but it opens up new opportunities for startups to enter and compete. The ability to create your own startup based on local needs is depending on young people like you. Since you have computing skills, you can make a difference by create your own job instead of waiting to get a job with a well established company.
If you read my blogs about entrepreneurship, you probably noticed that the “app economy” did not exist in 2008 when the financial crisis happened. Today with the increasing use of smartphones and tablets, this “app economy” is valued at several billion dollars and supports over 1.2 million jobs worldwide. What lessons could we learned from it? When technical skilled people cannot get jobs, they create ones for themselves. That was what happened in the U.S. during the financial crisis where many young people developed mobile apps and created the “app economy”. You could follow that model by creating an “app economy” for your country.
Today mobile apps supporting personal health are very popular with apps such as diet programs, weight-loss programs, blood-sugar measurement and guides for medical patients. These apps are easy to develop as they can be sold directly to consumers via apps stores or download easily from websites to smartphones. Currently there are over 10,000 mobile medical apps, fitness apps for smartphone and tablets market but most of them are written in English for the English speaking countries. I saw many similar apps written in Hindi for users in India or Chinese for people in China too. From these ideas, you can write similar apps using your own languages and sell them for local use. Please note that you are only using “the ideas” to create your own app so you do not violate any copyright at all. For example there are hundred apps that measures weight gain and suggest certain diets, each has different look and feel with different codes. You could do the same by develop your own mobile apps that way too.
Since most smartphone have good camera, you may want to create mobile app for telemedicine to allow doctors to conduct basic examination, provide advices and support to patients at a distance. It can eliminate travel and wait time in hospitals. You can also create app for telepharmacy where patients can discuss with a pharmacist regarding some medical drug use. You can develop app to remind elderly patients to take their medicine as many of them often forget, the app would call them on a daily basis and remind them to follow their doctor’s instruction etc. Basically mobile-health opening up many opportunities to entrepreneurs, from simple apps to complex ones and this market is still growing strong.
Today it is possible to create your own startups with your own innovation using your own skills as information technology is a source of hope for many unemployed college graduates. With so many uncertainties in the global economy, you should depend on your own skills and talents to create new opportunity for yourself and it may begin with starting your own startup.